Chè vằng trong đông y được liệt vào loại vị thuốc tính hàn giúp cân bằng các triệu chứng nhiệt trong người (lý thực nhiệt). Đặc biệt hữu hiệu đối với các triệu chứng do hỏa độc, nhiệt độc gây nhiễm khuẩn ngoài da, nhiễm khuẩn tiêu hóa,…
Như đã nói ở trên, chè vằng đặc biệt hữu hiệu với các bệnh liên quan tới nhiệt trong người: viêm lợi, sưng lợi do nóng trong, các bệnh về da, phát ban mẩn ngứa do nóng.
Ở trẻ nhỏ, trẻ sơ sinh thường có hiện tượng phát ban nhiệt, rôm sảy, dân gian thường sử dụng chè vằng (hoặc kèm thêm một vài loại lá khác) để đun nước và tắm cho trẻ.
Ancaloit trong chè vằng có tác dụng lên hệ thần kinh giúp dễ ngủ hơn mặc dù biểu hiện của chúng không quá rõ rệt trong thời gian ngắn. Người dùng nên sử dụng chè vằng trong thời gian dài thì mới cảm nhận được hiệu quả.
Glycoside trong chè vằng giúp tiêu hóa tốt hơn, từ đó người sử dụng có cảm giác thèm ăn và ăn ngon hơn.
Chè vằng là vị thuốc nằm trong nhiều bài thuốc giúp chữa các bệnh về tim mạch, huyết áp. Theo kinh nghiệm đông y, chè vằng giúp ổn định huyết áp. Giảm mỡ trong máu từ đó giúp hạn chế các bệnh liên quan tới động mạch vành.
Theo tây y, hoạt chất Ancaloid có trong chè vằng giúp hạ huyết áp.
Như đã nói ở trên, chè vằng giúp giảm mỡ trong máu và gan. Đặc biệt, hoạt chất Flavonoid trong chè vằng có tác dụng giúp gan lọc bỏ các độc tố trong cơ thể.
Việc sử dụng chè vằng lợi sữa sau sinh đã được dân gian cũng như trong đông y sử dụng từ rất lâu. Phụ nữ sau sinh do nhiều nguyên nhân như: cơ địa, ăn uống, stress, sinh mổ,… dẫn tới tình trạng thiếu sữa, mất sữa. Hoặc có nhiều người cho con bú bình thường nhưng con không tăng cân, tăng chiều cao, dường như trẻ bú sữa mà không có dưỡng chất. Một số người nói do sữa nóng nên con bú mãi không lớn. Thực tế đây là tình trạng dưỡng chất trong sữa không có. Tựu chung lại có 3 tình trạng chính: mất sữa/không có sữa, ít sữa, sữa ít dưỡng chất (lỏng/nhạt,…).
Chè vằng có tác dụng hiệu quả cho cả 3 trường hợp trên. Ancaloid và Flavonoid trong chè vằng giúp kích thích sản sinh sữa, khắc phục tình trạng mất sữa. Đặc biệt hiệu quả với những người sinh mổ không có sữa. Thứ hai, chè vằng giúp chuyển hóa dưỡng chất từ mẹ vào trong sữa. Có thể hiểu đơn giản, với một số bà mẹ, ăn 10 phần chất vào người thì chỉ có 1,2 phần chuyển vào sữa. Chè vằng giúp tăng lượng dưỡng chất mẹ nạp vào cơ thể, chuyển hóa dinh dưỡng trong sữa giúp sữa “đặc” hơn, có nhiều chất cho con hơn.
Hoạt chất Flavonoid có trong chè vằng giúp kháng khuẩn, chống viêm, mau lành vết thương sau sinh nở. Giúp ngăn ngừa các chứng hậu sản. Sử dụng chè vằng giúp làm liền sẹo nhanh, đặc biệt là các vết rạn sau sinh.
Mời bạn xem thêm phóng sự phỏng vấn truyền hình bác sĩ y học cổ truyền về công dụng lợi sữa và giảm cân của chè vằng đối với phụ nữ sau sinh:
Chè vằng giúp làm giảm mỡ trong máu, trong gan, về lâu dài giúp giảm cân. Đặc biệt với phụ nữ đang cho con bú thì việc giảm cân càng có hiệu quả hơn do cơ chế chuyển hóa dinh dưỡng từ thực phẩm mẹ ăn vào sang sữa cho con bú, nên người mẹ đỡ phải dung nạp nhiều dưỡng chất, từ đó giúp mẹ sau sinh giảm cân hiệu quả, trong khi đó con thì lại có nhiều dưỡng chất từ sữa mẹ giúp bụ bẫm hơn.
Theo kinh nghiệm dân gian, sử dụng chè vằng tươi giã nát bóp kèm với rượu rồi đắp lên vú sẽ giúp chữa bệnh áp xe vú.
Ancaloid trong chè vằng giúp hạn chế được ung thư. Do vậy nên sử dụng chè vằng hàng ngày để phần nào đó giúp hạn chế được căn bệnh này.
Với các dược tính của chè vằng trong việc giảm mỡ gan, mỡ máu, ổn định huyết áp, tính mát thì chè vằng rất phù hợp với người cao tuổi bị béo phì sử dụng hàng ngày.